deutsche Mundarten Plattdeutsche Geschichten
Eentlich weer dat een tofällig Tosamenkomen. He harr de Voss all lang an de Waldrand sehn, in’t Schaden van de groode Kiefern was he woll swaar to sehn, man he harr twee scharp Ogen, de sükse Spöl wennt weern.
»Mol kieken, wat he nu deiht«, docht sük de Haas, »glövt de, he kunn sük anslieken?« He trugg sien Overlipp n’bietje nah boven, daardör keek he nu ut, as wenn he lachen de. Kunn ja wehn, he lacht warachtig, keeneen kunn dat akkeraat seggn.
De Voss, de dee nu so, as wenn he gornich interesseert wör, keem so slörig dichterbi, snüffelt hier in een Muusgatt un denn weer an ’n poor Grasspieren. Daarbi keek he alltied ut de Oogwinkel na de Haas. Daarbi versök he, sien Interess an sien Tegenover nich anmarken to laten. As de Voss nu so up twintig Stappen ankomen weer, sett sük de Haas up, stellt sien Lepeln hoch un see denn heel bedaart un sinnig: »weetst, ik an dien Stäh wör nich so dicht bi mi bikomen!«
De Voss bleev verbiestert stahn un schüddelte sien Kopp. Dat rostroode Kopphaar sach so ut, as wenn dat son Strahlenkranz weer, so as de Madonnas dat üm de Kopp harrn. Dat Haar van sien sneeiwitte Bost gev daarbi een mooie Kontrast av to dat roode Fell van de Liev.
De Voss harr so bernsteingeele Ogen, de keeken de Haas upmarksoom an, he versöökt daarbi, ruttokreegen, wat de Haas woll vörharr.
»Wullt du mi Vöörschriften maken?« frog he denn, sien Stimmtje sull woll kommood klingen, man kunn abers marken, dat he gor nich so kommood weer.
»Ick hebb dat Geföhl, du glövst, dat du mi beindrücken kunnst, wat?«
De Voss mok de Versöök, hönsk uptolachen, man dat wull nich so ganz henhaun, am end keem daar blots son Gehoost daarbi rut.
De Haas, de bit dorhen in de Höchte stunn, sett sük nu up sien achterste Been. Dat leet so, as wenn he gornich mehr an de Voss denken dee, de jümmer noch verdattert röverluurte. De Haas dee so, as wenn he alleen weer, plückt hier an een Kleeblattje, weer aber doch vöörsichtig un passt genau up, wat de Voss woll dee.
»Un nu?« De Haas reep dat röver to ’n Voss. »Wat wullt du nu doon?«
De Jager in de roode Pelz keek de Haas nahdenkelg an. Sien Erfohrung wies em, dat een gauer Erfolg neet so licht wesen de. De Haas weer woll to wiet weg. »Ick«, see he denn, »ick kunn di freeten, to’n Bispeel.«
»Tz, tz,« mook de Haas: »Seker kunnst du dat, wiss. Man daar givt dat denn doch noch völ to bedenken.«
»Hahaha,« see dröög de Voss, dat weer woll een Versöök, höhnsk to klingen, »daar bün ik nu maal neeisgierig. Wullt du dien Kloogheit unner Bewies stell’n? Glieks fang ik an to lachen!«
»Hm«, mok de Haas bedaart, nickkoppte ’n poormal, dat sien lange Lepels hen un her klappten, »Lach du man!« He mok nun’poor Stappjes na de Sied.
»Weest«, see he denn, »daar givt dat twee Punkten, up de du achten muttst. Eenmol: Du mußt mi eerstmaal kriegen. Dat is di doch woll klar, nich?«
»Proot man wieder«, see de Voss, »wat kummt nu noch?« Sien roode Ohren spölten na alle Sieden, dat bewies egentlik, dat he recht kribbelik weer.
De Haas wies nu mit een Pootje up sük sülm un see denn:
»Dat tweede is: I bün denn achteran nich mehr daar, du büst daarna heel alleen!«
De Voss kneep sien Ogen to un keek de Haas denn verdattert an. »Alleen, achteran alleen? Wat protst du denn nu för n Schiet? Wullt du mi Ratsels upgeven?«
He schüddelkoppte, sien roode Haar floog van een Sied up de annere. »Up jeden Fall worr ik maal weer satt!«
»Ja«, see de Haas na een lange Paus, keek denn de Voss bedrövt an. »Du weerst satt. Vöör een körte Tied weerst du satt! Un denn? Wat is Mörgen?«
»Och Keerlke, wat is Mörgen! De Frag laat di man patenteer’n.« De Voss lachte dröög up. »Wat sall ik denn na Mörgen frogen? Mörgen is wiet, is nich aktuell. Vandage is vandage!«
De Voss weer inne Tüskentied ’n bietje dichterbi komen. De Ofstand to de Haas weer all gefarelk minn worrn. Doch de Haas weer nich bang, he wüsst, wo gau he reageern kunn. Sien Groovader harr em dat bebröcht, bit up de lesste Sekund in sien Satte liggentoblieven un eerst denn, wenn dat gor nich mehr ging, in drafft wegtolopen. Bi de Jaggten van de Tweebeeners in Winter harr dat alltied klappt. Man bi de Voss? He wüss dat nich so recht.
»Mien leeve Fründ«, see de Haas nu frünnelk to de Voss, »bliev doch daar bi de Machandelbusk liggen, ja? Ik mag dat nich so geern, wenn ik as Familienbraden up dien Avendbrotdisch landen do!«
De Voss griente.Würrelk, he sett sük up sien Achterbeen un griente vöör sük hen. »Haas!« see he denn, »du imponeerst mi! Ik weet nicht worüm, man ik hebb Respekt vöör di.«
Nadenkelk leeggt he denn sien Kopp in’n Nacken un keek bovenhen in dat Blau von den Hemel. »Wo weern wi stahnbleven?« frog de Voss denn. »Bi de tokomen Tied? Wat wöör, wenn - hesst du frogt.«
»Ja«, see de Haas, »ik meen, du hesst nich wieder docht. Wenn du mi nu freeten hesst, denn büst du alleen. Du muttst dien heel Levenswies verannern, muttst alln’s ümkehrn, wat to di höör’n deiht. Du büst denn keen Jager mehr, nee, wat wullst du denn jagen? Mi gifft dat denn nich mehr.«
De Voss överleggt nu. He versöök, dorup een Antwoord to finnen. He kunn sük dat nich verkloren, disse
Unnerscheed tüsken de beid Kreatür’n up de Eer. Jagen, dootmaken, jaggt worrn, dootmakt worrn. Kunn dat de Loop van de heele Welt wesen? Is dat nu de Sinn van dat Leven?
»Ik weer geern dien Fründ, leeve Haas«, see de Voss denn’n bietje later. He was tüskendör bi de Haas ranrückt un seet nu tegenover van em.
»Man dat kann nich wesen, dat Paradies gifft dat nich mehr, wo alltohop in Freeden tosamenleven kunnen.«
De Haas harr dat tolaten, dat de Voss nahder keem, ohn dat he weglopen wull. »Ja«, see he denn, »ik verstah dat ja woll. Du muttst mi also freeten? Dood maken üm dat Leven willen. Umdat du leven wullt, mutt ik starven. Dat is een heel truurigs Resultat, meenst nich ok? Kansst du dormit so eenfach leven?«
De Voss harr daar nix mehr tegen to proten. He keek de Haas bedaart an, sien Ogen leeten so, as wenn he se bedrövt weer’n.
»Kann ja ok wesen, wenn du mi nich fangen deihst, muttst du versmachten!« De Haas schüttelt sien lange Lepels un kunn nu gor nix mehr segg’n.
»Oh Mann«, see denn de Voss na een lang Tied, »meenst du, ik do dat geern? Dat deiht mi doch ok leid üm di. Ik mag di doch, ik wull heel geern dien Fründ wesen. Kann dat denn gornich angahn?
De Haas un de Voss seeten noch lang binanner un keeken in de lila Sünnünnergang. Een laate Amsel sung noch boven in een Boom ehr Avendmelodie.
»Ik mutt nu gahn«, see de Voss, »dat warrt Tied, ik wünsk di noch n’heel Bült Glück vöör dien Tokunft!«
As he nu gung, dreihte he noch mennigmaal sien Kopp torügg und keek de Haas lang an. Mit een Pootje wunk he denn nochmaal so’n Tschüss na de Haas.
»Dat is jammerschad«, lüstert de Haas noch, sien groode Ogen keeken truurig achter de Voss her, »Ik kann di vöör de Tokunft keen Glück wünsken. Dien Glück is denn mien Dood!«
©by H.C.G.Lux
Et wöor an eenen schönen Sündagmorgen, to’r Harvsttiet, jüst as de Bookweeten bloihde. De Sünn wöor hellig upgaen am Hewen, de Morgenwind güng warm öwer de Stoppeln, de Larken süngen inn’r Lucht, de Immen sumsten in den Bookweeten, un de Lühde güngen in ehren Sündagsstaht nah’r Karken, un alle Kreatur wöor vergnögt, un de Swinegel ook.
De Swinegel aver stünd vör siener Döhr, harr de Arm ünnerslagen, keek dabi in den Morgenwind hinut un quinkeleer’de en lütjet Leedken vör sick hin, so good un so slecht, as nu eben am leewen Sündagmorgen en Swinegel to singen pleggt. Indem he nu noch so half liese vör sick hin sung, füll em op eenmal in, he künn ook wol, mittlerwiel siene Fro de Kinner wüsch un antröcke, en beeten in’t Feld spazeeren un tosehn, wie siene Stähkröwen stünden.
De Stähkröwen wöoren aver de nöchsten bi sienem Huuse, un he pleggte mit siener Familie davon to eten, darüm sahg‘ he se as de sienigen an. Gesagt, gedahn. De Swinegel makde de Huusdöor achter sick to un slög den Weg nah’n Felde in. He wöor noch nich gans wiet von Huuse un wull jüst üm den Stühbusch, de dar vör’m Felde liggt, nah den Stähkröwen-Acker hinupdreien, as em de Haas‘ bemött, de in ähnlichen Geschäften uutgahn wöor, nämlich um sienen Kohl to besehen. As de Swinegel den Haasen ansichtig wöor, so böhd‘ he em en fründlichen „Go’n Morgen!“ De Haas‘ aver, de up siene Wies‘ en vörnehmer Herr was un grausahm hochfahrtig dabi, antwoorde nicks up den Swinegel sienen Gruhß, sondern seggte to’m Swinegel, wobi he en gewaltig höhnische Miene annöhm: „Wie kummt et denn, datt du hier all bi so fröhem Morgen im Felde rumlöppst?“
„Ick gah spazeeren“, seggt‘ de Swinegel.
„Spazeeren?“ lachde de Haas‘, „mi dücht‘, du kunst de Been‘ ook wol to betern Dingen gebruuken!“
Disse Antwoord verdröot den Swinegel ungeheuer, denn alles kunn‘ he verdreegen, aver up siene Been‘ leet he nicks kommen, eben weil se von Natuhr scheef wöoren.
„Du bildst di wol in“, seggt‘ nu de Swinegel to’m Haasen, „as wenn du mit diene Been‘ mehr uutrichten kannst?“
„Dat denk ick“, seggt‘ de Haas‘.
„Dat kummt up’n Versöök an“, meent‘ de Swinegel, „ick pareer, wenn wi in de Wett‘ loopt, ick loop‘ di vörbi!“
„Dat is tu’m Lachen, du mit diene scheefen Been'“, seggt‘ de Haas‘, „aver mienetwegen macht‘ sien, wenn du so övergroote Lust hest. Wat gilt de Wett‘?“
„En goldne Lujedor un’n Buddel Branwien“, seggt‘ de Swinegel.
„Angenahmen“, spröök de Haas‘, „sla in, un denn kann’t gliek losgahn.“
„Nä, so groote Ihl hett et nich“, meen de Swinegel, „ick bün noch ganz nüchdern; eerst will ick to Huus gahn un en beeten fröhstücken. In’ner halwen Stünd‘ bün ick wedder hier up’n Platz.“
Damit güng de Swinegel, denn de Haas‘ wöor et tofreden.
Ünnerweges dachde de Swinegel bi sick: „De Haas‘ verlett sick up siene langen Been, aver ick will em wol kriegen; he is zwar en förnehm Herr, aver doch man’n dummen Keerl, un betahlen sall he doch!“
As nu de Swinegel to Huuse anköom, spröok he to sien Fro: „Fro, trekk di gau an, du must mit mi nah’n Felde hinuut!“
„Watt givt et denn?“ seggt‘ sien Fro.
„Ick hew mit’n Haasen wett’t üm’n goldne Lujedor un’n Buddel Branwien, ick will mit em inne Wett lopen, un da salst du mit dabi sien.“
„O, mein Gott, Mann“, füng nu den Swinegel sien Fro an to schreen, „büst du nich klook, hest du denn ganz den Verstand verlaarnn? Wi kannst du mit den Haasen in de Wett lopen wollen?!“
„Holt dat Muul, Wief!“ seggt‘ de Swinegel, „datt is mien Saak. Resonehr nich in Männergeschäfte. Marsch, trekk di an, un denn kumm mit!“
Wat sull den Swinegel sien Fro maken, se mußt‘ wol folgen, se mugg nu wollen oder nich.
As se nu mit enander ünnerwegs wöoren, spröok de Swinegel to sien Fro: „Nu paß up, watt ick seggen will. Sühst du, up den langen Acker, dar wüll wi unsen Wettloop maken. De Haas‘ löpt nämlich in der eenen Föhr, un ick in’ner andern, un von baben fang‘ wi an to lopen. Nu hest du wieder nicks to dohn, as du stellst di hier ünnen in de Föhr, un wenn de Haas‘ up de andere Siet ankummt, so röpst du em entgegen: „Ick bün all hier!“
Damit wöor’n se bi den Acker anlangt; de Swinegel wiesde siener Fro ehren Platz an, un güng nu den Acker hinup. As he baben anköm, wöor de Haas‘ all da.
„Kann et losgahn?“ seggt‘ de Haas‘.
„Ja wol!“ seggt‘ de Swinegel.
„Denn man to!“ un damit stellde jeder sick in siene Föhr, de Haas‘ tellde: „Hahl Een! Hahl Twee! Hahl Dree!“ un los güng he wi en Stormwind, den Acker hindahl. De Swinegel aver löp ungefähr man dree Schritt, dann duhkde he sick dahl in de Föhr un blev ruhig sitten.
As nu de Haas‘ in vullen Lopen ünnen am Acker anköm, röp em den Swinegel sien Fro entgegen: „Ick bün all hier!“ De Haas‘ stutzd‘ un verwunderde sick nich wenig; he meende nich anders, als et wöor de Swinegel sülvst, de em dat toröp‘; denn bekanntlich süht den Swinegel sien Fro jüst so uut wi ehr Mann.
De Haas‘ aver meende: „Datt geiht nich to mit rechten Dingen. Noch mal gelopen! Wedder üm!“ Un fort güng he wedder wi en Stormwind, datt em de Ohren am Koppe flögen. Den Swinegel sien Fro aver blev ruhig up ehrem Platze. As nu de Haas‘ baben anköm, röp em de Swinegel entgegen: „Ick bün all hier!“
De Haas‘ aver, ganz uuter sick vör Ihwer, schreede: „Noch mal gelopen! Wedder üm!“
„Mi nich to slimm“, antwoorde de Swinegel, „mienetwegen noch so oft, as du Lust hest.“
So löp de Haas‘ noch dree un söbentig mal, un de Swinegel höhl et ümmer mit em ut.
Jedes mal, wenn de Haas‘ ünnen oder baben anköm, seggten de Swinegel oder sien Fro: „Ick bün all hier!“
Tum veer un söbentigsten mal aver köm de Haas‘ nich mehr to Ende. Midden am Acker stört‘ he to’r Eerde, datt Blohd flög em uut’n Halse, un he blev dodt up’n Platze.
De Swinegel aver nöhm siene gewunnene Lujedor un den Buddel Branwien, röp siene Fro uut de Föhr aff, un beide güngen vergnögt mit enanner nah Huus; un wenn se nich storben sünd, lewt se noch.
So begew et sick, datt up der Buxtehuder Heid de Swinegel den Haasen dodt lopen hett, un sied jener Tied hett et sick keen Haas‘ wedder infallen laten, mit’n Buxtehuder Swinegel in de Wett to lopen.
De Lehre aver uut disser Geschicht is, eerstens, datt Keener, un wenn he sick ook noch so förnehm dücht, sick sall bikommen laten, över’n geringen Mann sick lustig to maken, un wöor’t ook man’n Swinegel; un tweetens, datt et gerahden is, wenn eener freet, datt he sick ’ne Fro uut sienem Stande nimmt, un de jüst so uutsüht, as he sülwst. Wer also en Swinegel is, de mutt tosehn, datt siene Fro ook en Swinegel is, un so wieder!